مواد هيوميكي نام خود را از هوموس گرفته اند. از آنجا كه اين ماده ph اسيدي ضعيف دارد و مشتق از هوموس است بنام هيوميك اسيد هم شناخته ميشود. اما حقيقتا" هيچ شباهتي به اسيدهاي شناخته شده چه معدني و چه آلي ندارد. مواد هيوميكي در واقع طيف وسيعي از تركيبات آلي – معدني گوناگون نظير اسيدهاي آمينه ، پپتيدها ، فنولها، آلدئيدها، و اسيدهاي نوكلئيك در پيوند با انواع كاتيونها مي باشند كه مجموعا" تركيب بسيار پيچيده اي و شگفت انگيزي را ساخته اند كه مي تواند ميليونها سال در طبيعت دوام بياورد و اعمال بسيار شگرفي را انجام دهد كه قابل قياس با هيچ تركيب ديگري نيست .در همه خاكهاي كشاورزي اسيد هيوميك بطور طبيعي وجود داردو در واقع 80 % مواد ارگانيك خاك را تشكيل ميدهد. ميزان ايده ال مواد آلي در خاكهاي كشاورزي بين 4 تا 6 درصد است.اسید هیومیک یکی از اجزاء اصلی مواد هیومیک است که به رنگ قهوه ای تیره می باشد. این ترکیب دارای گوگرد , ازت , فسفر با در صد های متفاوت و برخی از فلزات مانند کلسیم , منیزوم , مس و روی و غیره می باشد. اسید هیومیک مخلوط ناهمگون از چند ترکیب است که به طور کلی خواص شیمیایی مشابه دارند و چند وظیفه مختلف در خاک و روی رشد گیاه انجام می دهد.
- بطور كلي وظايف هيوميك اسيد در خاك بر روي درختان را ميتوان در موارد ذيل بيان كرد:
- مصرف اسید هیومیک از طریق آبیاری قطره ای در کنترل تعدادی از بیماری های ریشه اثر بسیار موثر دارد. اسید های هیومیک می توانند اثر مثبت مستقیم روی رشد گیاه از طرق مختلف داشته باشند.
- گسترش رشد ریشه با مصرف اسید هیومیک, منجر به افزایش راندمان سیستم ریشه می شود . اسید هیومیک با تشکیل و توسعه مطلوب و بهبود سیستم ریشه , درختان میوه را قادر می سازد از منابع موجود درخاک به شکل بهتر استفاده کنند. طبق گزارش محققان, اسید هیومیک نسبت ریشه به اندام هوایی و همچنین تولید ریشه های نازک جانبی درختان زیتون را افزایش داده است.
- اين ماده موجب بالا بردن مقاومت درختان با جلوگيري از مسموميت ناشي از كود دهي نامتعارف ميشود. اين مسموميت عموما" در رابطه با كود اضافي و يا زمان نامناسب كوددهي عارض ميشود.
- به همن جهت بعنوان يك اصلاح كننده خاك كاربردي موثر دارد.
- نشان داده شده است که اسید هیومیک سبب افزایش جذب ازت توسط گیاهان می شود , و موجب افزایش راندمان استفاده از ازت خاک می گردد .
- دوام اثر آن زياد است و تا چند سال اثر آن در خاك باقي ميماند.
- با مصرف اسيد هيوميك روي بذور ، قدرت جوانه زني آنها افزايش مييابد.
- همچنین می تواند سبب افزایش جذب پتاسیم , کلسیم , منیزیوم و فسفر گردد. ازکلروز و یا زردی درختان میوه با مصرف اسید هیومیک جلوگیری می شود یا برطرف می گردد , احتمالا" نتیجه قدرت اسید هیومیک در قابل جذب نگه داشتن آهن می باشد.این پدیده می تواند بخصوص در خاک های قلیایی موثر باشد , که به طور طبیعی دچار کمبود آهن می باشند .
- با طبيعت سازگار است و خطري براي گياه و و يا محيط زيست ندارد.
- با مصرف هيوميك اسيد در خاك مقاومت به شوري و كم آبي و حتي مقاومت به سرمازدگي در درختان بميزان قابل توجهي افزايش يافته است.
- اسید های هیومیک اثرات مطلوب روی تعادل غذایی بافت گیاه , جذب کود ها , رشد ریشه و اندام هوایی , عملکرد و کیفیت میوه درختان دارند.
- ثابت شده است كه مصرف اسید هیومیک مانع فعالیت عامل بیماری زا در محیط ریشه درختان میوه در خاک ميگردد. در ضمن مصرف اسید هیومیک موجب بهبود کیفیت و عملکرد میوه درختان می شود.
- عنصر کلیدی در تشکیل ترکیب هیومیک-رس خاک , اصلاح ساختمان خاک را اسان می کند و سبب افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی خاک می گردد.
وجود واکنش هایی از نوع اکسین توسط اسید های هیومیک موجب افزایش رشد می شود.اسید های هیومیک با افزایش قابلیت نفوذپذیری غشا های گیاهی موجب بهتر شدن جذب عناصر غذایی می شود.
- در مطالعه به عمل آمده در فلوریدا مصرف اسید های هیومیک رشد درخت مرکبات تازه کاشته شده را 250 درصد افزایش داد. در همان آزمایش علائم بیماری زوال درختان پیر مرکبات را کاهش داد.
- اسید های هیومیک اثر کلاته سازی روی عناصر ریز مغذی خاک دارند و آنها را برای ریشه درختان به صورت قابل جذب نگه می دارند. اسید های هیو میک به مقدار زیاد اثر اکسین یا سیتوکنینن دارد که موجب تحریک رشد و تولید در درختان میوه می شود.. مصرف اسید هیومیک در خاک های رسی موجب کاهش تثبیت پتاسیم و افزایش جذب پتاسیم گردید.
- اسید هیومیک را می توان برای اصلاح خاک جهت بهبود کیفیت و سلامت خاک مورد استفاده قرار داد , که در نهایت سبب بهبود کیفت میوه و تولید آن می شود.
- از نظر بیولوژیکی رشد گیاه را تحریک می کند ,
- از نظر شیمیایی خواص تثبیت کنندگی خاک را تغییر می دهد ,
- از نظر فیزیکی موجب اصلاح خاک می گردد.
- مصرف اسید هیومیک در خاک فعالیت آنزیمی و فتوسنتز را تحریک می کند, موجب افزایش رشد ریشه و سبب حفظ میزان تعرق می گردد , نفوذپذیری غشا گیاه را افزایش می دهد ,موجب تقویت جذب عناصر غذایی می گردد , مقادیر ویتامین و پروتئین و عملکرد درختان میوه را افزایش می دهد.
- اسید هیومیک شرایط فیزیکی خاک را از نظر ساختاری , با افزایش هوادهی خاک , با اصلاح زهکشی خاک و نگهداری رطوبت خاک بهبود می بخشد . از نظر شیمیایی , خواص بافری درخاک را افزایش می دهد , یون های فلزی را در شرایط قلیایی کلاته می کند , کود های معدنی محلول در اب را در نواحی ریشه نگه می دارد و آنها را در هنگام نیاز آزاد می کند.بعلاوه موجب تبدیل تعدادی از عناصر مثل ازت , فیفر , آهن , مس , کلسیم, منیزیوم به اشکال قابل استفاده برای گیاهان می گردد.
- اسید هیومیک بر رشد گیاه بسته به غلظت مورد استفاده تاثیر می گذارد و به عنوان هورمون عمل می کند , که موجب افزایش رشد می شود.
- اسید هیومیک برخواص شکل ظاهری , فیزیولوژیکی و بیو شیمیایی گیاهان مختلف اثر می گذارد و از این طریق موجب افزایش عملکرد و کیفیت میوه می شود.
- اسید هیو میکند و به طور مثبت وضع حاصلخیزی خاک را تغییر می دهد و موجب کاهش اثرات خطرناک کود های مصنوعی می گردد.
- تحریک زردی یا کلروز در درختان میوه را بابهبود بخشیدن به جذب منیویم وآهن توسط گیاهان , به تاخیر می اندازد. همچنین نیاز گیاهان به کود ها را با تقویت فعالیت ریز موجودات خاک کاهش می دهد. با اصلاح خواص فیزیکی و شیمیایی خاک , موجب افزایش نفوذپذیری خاک و نگهداری اب می گردد.
- اسید هیومیک می تواند درجه باز بودن روزنه های برگ را برای کم کردن تبخیر اب کاهش دهد ,به طوریکه گیاهان و خاک با نگه داشتن مقدار اب , نسبت به خشکی , سرما مقاوم می شوند.
- اسید هیومیک قدرت کاهش و خنثی کردن میزان نمک خاک را به دلیل ترکیب خود دارد.
- کاربرد برگی اسید هیومیک می تواند از ایجادکلروز یا زردی با افزایش جذب یون های منیزیوم و اهن جلوگیری نماید. و می تواند فتوسنتز را تقویت نماید , سبب بهبود رشد و نمو به ویژه قبل از افزایش تنش مصرف گردد. تحمل به تنش های زنده و غیر زنده از جمله مقاومت به بیماری ها افزایش می یابد. اسید هیومیک سیستم دفاعی گیاهان را با افزودن انتی اکسیدان طبیعی و اسید فنولیک افزایش می دهد.
نحوه مصرف : بدليل انكه اين محصول با برندهاي مختلف ساخت ايران يا برخي كشورها بصورت وارداتي و با درصد هاي متنوع در بازار ايران عرضه ميشوند داراي ميزان مصرف متنوعي هستند كه در بروشور پيوستي ميزان مصرف صحيح قيد شده است برخي داراي مصرف خاكي هستند و برخي مصرف محلول پاشي. هم بصورت جامد پودري و گرانوله در بسته هاي يك كيلويي تا بسته هاي 50 كيلويي عرضه ميشوند. برخي شركتها نيز بصورت مايع در ظروف يك ليتري – 2 ليتري – 5 ليتري – 20 ليتري به بازار عرضه كرده اند.
