بررسی و مقایسه روشهای ﺗﺼﻔﻴﻪ و ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﺁب و ﻓﺎﺿﻼب

بررسی و مقایسه روشهای ﺗﺼﻔﻴﻪ و ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﺁب و ﻓﺎﺿﻼب

 

 

اﻣﺮوزﻩ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁب ، ﻳﻌﻨﻲ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺎدﻩ اي ﮐﻪ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﺁن ﻧﻴﺎز دارد ﺑﻄﻮر ﻓﺰاﻳﻨﺪﻩ اي ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ . رﺷﺪ روزاﻓﺰون ﺟﻤﻌﻴﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮداري ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣحدود ﺁب از ﻳﮏ ﻃﺮف و ﺁﻟﻮدﻩ ﺷﺪن ﺁﻧﻬﺎ به سبب ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن زﻳستی ، ﮐﺸﺎورزي و صنعتی ﺑﺸﺮ از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ همگی دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ همدیگر دادﻩ و زﻧﮓ ﺧﻄﺮ ﺑحران ﺁب را در ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ صدا در ﺁوردﻩ اﺳﺖ.

 

ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﻔﻆ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﮑﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁب ﺳﺮﻟﻮﺣﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ بسیاری از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ نحوی ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺮو ﮐﺎر دارﻧﺪ.

 

اﻳﻦ ﻣﻬﻢ از دو ﺟﻨﺒﻪ ﮐﻠﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ:

 

١ -اﻓﺰاﻳﺶ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺁﺑﻲ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺼﺎرف ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﺗحت  ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻋﻤﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ:

  • اﻓﺰاﻳﺶ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ها در ﻣﻨﺒﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺁب.
  • ﺁزﻣﺎﻳﺸﻬﺎي ﮐﻴﻔﻲ ﺁب و ﻓﺎﺿﻼب ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺎﻻ.
  • اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺁب ﺁﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ.

 

تحولاتی ﮐﻪ در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺧﻴﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺁب و اﻓﺰاﻳﺶ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺁب ﺁﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﺸﺮح ذﻳﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ:

 

  • ﺣﺬف ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﻠﺮ زﻧﻲ در اﺑﺘﺪاي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ( اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﮐﻠﺮ ﻓﻘﻁ در ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺑﺮاي ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮداري از ﮐﻠﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ در ﺷﺒﮑﻪ.)
  • اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ازون و ﭘﺮﺗﻮدهی ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺼﻔﻴﻪ.

 

  • اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳیستم ازون ، ﺑﻮﻳﮋﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﮐسیژن ﺑﺮاي ﺗﻐﺬﻳﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ و ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮي از ﺑﺮق ﺑﺎ ﻓﺮﮐﺎﻧﺱ ﻣﺘﻮﺳﻁ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﻏﻠﻈﺖ ازون ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻃﺮاﺣﻲ دﺳﺘﮕﺎههای ﺗﻮﻟﻴﺪ ازون ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎهش ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاي ﺗﺼﻔﻴﻪ به روش ازون ﻣﻲ ﮔﺮدد.

 

٢ -اﻓﺰاﻳﺶ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻓﺎﺿﻼب ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﻬﺮي ، روﺳﺘﺎﻳﻲ ، ﮐﺸﺎورزي و صنعتی. ﭘﺮ واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ اهمیت اﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ زﻳﺎد ﺑﻮدﻩ و اﮔﺮ ﺗﻤﺎم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁن ﻣﻌﻄﻮف ﻣﻲ ﺷﺪ هیچگاه ﺑﺸﺮ ﺑﺎ بحران  ﮐﻢ ﺁﺑﻲ روﺑﺮو ﻧﻤﻲ ﺷﺪ.

 

١ -ﻓﺎﺿﻼب ﭼﻴست ؟

همه ﺟﻮاﻣﻊ ، هم ﺑﻪ صورت ﺟﺎﻣﺪ و هم ﺑﻪ صورت ﻣﺎﻳﻊ ، ﻓﻀﻮﻻت ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ . ﺑﺨﺶ ﻣﺎﻳﻊ اﻳﻦ ﻓﻀﻮﻻت ، ﻳﺎ ﻓﺎﺿﻼب ، اﺳﺎﺳﺎ همان ﺁب ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮐﺎرﺑﺮدهای  ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻟﻮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ . از ﻧﻈﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ، ﻓﺎﺿﻼب را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﺮﮐﻴﺒﻲ از ﻣﺎﻳﻊ ﻳﺎ ﻓﻀﻮﻻﺗﻲ دانست ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻁ ﺁب از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣسکونی ،اداري و ﺗﺎسیسات ﺗﺠﺎري و صنعتی ﺣﻤﻞ ﺷﺪﻩ و ﺑﺮ حسب ﻣﻮرد ، ﺑﺎ ﺁﺑﻬﺎي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ، ﺁﺑﻬﺎي ﺳﻄحی و ﺳﻴﻼﺑﻬﺎ ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ اﺳﺖ.

 

اﮔﺮ ﻓﺎﺿﻼب ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﻮد ، ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻮاد ﺁﻟﻲ ﺁن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدي ﮔﺎزهای ﺑﺪﺑﻮ ﺷﻮد . ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﺁن ، ﻓﺎﺿﻼب ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺣﺎوي ﻣﻴﮑﺮوارگانیسم های ﺑﻴﻤﺎرﻳﺰاي ﻓﺮاواﻧﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ در دﺳﺘﮕﺎﻩ ﮔﻮارش انسان  زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ و ﻳﺎ در ﺑﺮﺧﻲ ﻓﻀﻮﻻت صنعتی ﻣﻮﺟﻮدﻧﺪ . ﻓﺎﺿﻼب ، ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮاد ﻣﻐﺬي ﻧﻴﺰ هست ﮐﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗحریک رﺷﺪ ﮔﻴﺎهان ﺁﺑﺰي ﺷﻮد ، و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺳﻤﻲ ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻻﻳﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﺳﺮﻳﻊ و ﺑﺪون دردﺳﺮ ﻓﺎﺿﻼب از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ، وﺳﭙﺱ ﺗﺼﻔﻴﻪ و دﻓﻊ ﺁن ، ﻧﻪ ﻓﻘﻁ ﻣﻄﻠﻮب ، ﺑﻠﮑﻪ در ﺟﻮاﻣﻊ صنعتی ﺿﺮوري اﺳﺖ و ﺟﻨﺒﻪ اﻗﺘﺼﺎدي و ﺗﻮﻟﻴﺪ درﺁﻣﺪ ﻧﻴﺰ دارد.

 

ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺁب و ﻓﺎﺿﻼب ﺷﺎﺧﻪ اي از ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣحیط زیست اﺳﺖ ﮐﻪ اصول ﺑﻨﻴﺎدي ﻋﻠﻮم و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ را در ﻣسائل ﮐﻨﺘﺮل ﺁﻟﻮدﮔﻲ ﺁب ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد . هدف ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻓﺎﺿﻼب ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣحیط زیست اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧحوی ﮐﻪ ﺑﺎ اصول ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣسائل اﻗﺘﺼﺎدي ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ هماهنک باشد ﺑﺎﺷﺪ.

 

٢ -ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻓﺎﺿﻼب

ﻓﺎﺿﻼب ﺟﻤﻊ ﺁوري ﺷﺪﻩ ﭼﻪ از ﻣﺮاﮐﺰ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻳﺎ ﮐﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁب ﻳﺎ ﺧﺎﮎ ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪﻩ ﺷﻮد . در هر ﻣﻮرد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮال ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﭘﺎﺳﺦ داد ﮐﻪ : ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻣحیط زیست ، ﮐﺪام ﻳﮏ از ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ های ﻓﺎﺿﻼب ، و ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺬف ﺷﻮﻧﺪ؟ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮال ﻣستلزم ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺮاﻳﻁ و ﻧﻴﺎزهای ﻣحلی ، همراﻩ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد داﻧﺶ ﻋﻠﻤﻲ ، ﻗﻀﺎوﺗﻬﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺘﮑﻲ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ و رﻋﺎﻳﺖ ﺷﺮاﻳﻁ و ﻣﻘﺮرات ﮐﺸﻮري ﻣﻲ ﺷﻮد.

ﮔﺮﭼﻪ ﺟﻤﻊ ﺁوري ﺁﺑﻬﺎي ﺳﻄحی و زهکشی از زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻗﺪﻳﻢ ﺷﺮوع ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ، وﻟﻲ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﻴﮑﺮوﺑﻲ ﺗﻮﺳﻁ ﮐﺦ و ﭘﺎﺳﺘﻮر در ﻧﻴﻤﻪ دوم ﻗﺮن ﻧﻮزدهم ﺁﻏﺎزﮔﺮ ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪي در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺪ . ﻗﺒﻞ از ﺁن زﻣﺎن راﺑﻄﻪ ﺁﻟﻮدﮔﻲ و ﺑﻴﻤﺎري ﻓﻘﻁ ﺑﻪ صورت ﻣﺒﻬﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ و از ﻋﻠﻢ ﻧﻮﭘﺎي ﺑﺎﮐﺘﺮي ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻓﺎﺿﻼب اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد.

روﺷﻬﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﻴﺮوهای ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﺘﺮي اﺳﺖ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﻋﻤﻠﻴﺎت واﺣﺪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ . روﺷﻬﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﮐﻪ در ﺁن ﺣﺬف ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ها از ﻃﺮﻳﻖ واﮐﻨﺸﻬﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و زیست ﺷﻨﺎﺳﻲ صورت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﻓﺮاﻳﻨﺪهای واﺣﺪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻣﻌﺮوف اﻧﺪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ، ﻋﻤﻠﻴﺎت و ﻓﺮﺁﻳﻨﺪهای واﺣﺪ ﺗﺼﻔﻴﻪ در هم ادﻏﺎم ﺷﺪﻩ و ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ اﻣﺮوزﻩ ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ، و ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺸﮑﻴﻞ دادﻩ اﻧﺪ . در ﺗﺼﻔﻴﻪ اوﻟﻴﻪ از ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ﺗﺼﻔﻴﻪ همچون ﺁﺷﻐﺎﻟﮕﻴﺮي و ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﺟﺪا ﮐﺮدن ﻣﻮاد ﺷﻨﺎور و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺎﺿﻼب ﺑﻬﺮﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد . در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ از ﻓﺮﺁیندهای ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و زیست ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ قسمت اﻋﻈﻢ ﻣﻮاد ﺁﻟﻲ از ﻓﺎﺿﻼب ﺟﺪا ﺷﻮد. در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ از واﺣﺪهای اﺿﺎﻓﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت و ﻓﺮﺁوري اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺗﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ها ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن و ﻓسفر ، ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﺁﻧﻬﺎ در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﮐﺎهش ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﭘﻴﺪا ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ ، ﺣﺬف ﺷﻮﻧﺪ . روﺷﻬﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ زﻣﻴﻨﻲ ، ﮐﻪ اﻣﺮوزﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ "ﺳﻴستمهای ﻃﺒﻴﻌﻲ " ﻣﻌﺮوف ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ، ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﮑﺎﻧیسم های ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ، ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و زﻳست ﺷﻨﺎﺳﻲ را ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺁب را ﺑﺎ ﮐﻴﻔﻴﺘﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﺑﻲ ﮐﻪ از ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻓﺎﺿﻼب ﺣﺎصل ﺷﻮد ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ.

در ﻃﻮل ٢٠ﺗﺎ ٣٠ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻌﺪاد ﻣﺮاﮐﺰ صنعتی ﮐﻪ ﻓﻀﻮﻻت ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﺒﮑﻪ های ﻓﺎﺿﻼب ﺷﻬﺮي ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ اﺛﺮات ﺳﻤﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺣﻀﻮر اﻳﻦ ﻓﻀﻮﻻت ،ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﺑسیار ﮐﻢ ، در ﺑسیاري از ﺟﻮاﻣﻊ ﺁﻣﻴﺨﺘﻦ ﻓﺎﺿﻼب ﺧﺎﻧﮕﻲ ﺑﺎ ﻓﺎﺿﻼﺑﻬﺎي صنعتی ، ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﻳﺎ ﻧﺎﻗﺺ ﺗﺼﻔﻴﻪ اوﻟﻴﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ، ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺠﺪد ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ . ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﺁﻳﻨﺪﻩ اﻳﻦ ﮐﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﻣﻠﺰم ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻓﻀﻮﻻت را ، در ﻣحل ﺗﻮﻟﻴﺪ ، ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻲ ﺿﺮرﺑﻮدن ﺁﻧﻬﺎ ، ﻗﺒﻞ از ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺑﻪ ﺷﺒﮑﻪ های ﺷﻬﺮي ،ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺷﻮد. در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮ روي اﻏﻠﺐ ﻋﻤﻠﻴﺎت و ﻓﺮ ﺁﻳﻨﺪهاي واﺣﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻓﺎﺿﻼب ﺗحقیقات وﺳﻴﻊ و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اي، از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﮐﺎرﺑﺮد و اﺟﺮا ،صورت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد . در ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺮاوان در ﻓﺮﺁﻳﻨﺪها صورت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻓﺮﺁﻳﻨﺪها و ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺟﺪﻳﺪي اﺑﺪاع و ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ: ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارﺗﻘﺎ ﺷﺮاﻳﻁ زیست محیطی ﺁﺑﻬﺎي ﺳﻄحی و رودﺧﺎﻧﻪ ها رو ﺷﻬﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﺑﺪ و ﺳﻴستمهای ﺗﺼﻔﻴﻪ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻧﻮﻳﻦ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ . اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻬﻤﻲ در تحلیل و ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﺮﺁﻳﻨﺪهای ﻣﻮﺟﻮد و ﺟﺪﻳﺪ ﺣﺎصل ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ روﺷﻬﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮي ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺸﺨﺼﻪ هاي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد . ﮔﺮ ﭼﻪ اﻏﻠﺐ ﻣﻮاد ﺁﻟﻲ ﺣﺎﺿﺮ در ﻓﺎﺿﻼﺑﻬﺎي اﻧسانی را ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺼﻔﻴﻪ ﮐﺮد ،وﻟﻲ ﻓﺎﺿﻼب صنعتی ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮي از ﻓﺮﺁﻳﻨﺪهاي ﻣﻌﻤﻮل ﺣﺎﺿﺮ، ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻧﻴستند و ﻳﺎ ﻓﻘﻁ ﮐﻤﻲ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ، ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ در بسیاري از ﻣﻮارد ، از ﺁﺛﺎر دراز ﻣﺪت زیست ﻣحیطی ﺣﻀﻮر اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻮاد اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در دﺳﺘﺮس ﻧیست و ﻳﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳﺖ . در ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻮارد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ها ، ﻗﺒﻞ از ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻤﻊ ﺁوري، ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺿﺮورت ﭘﻴﺪا ﮐﻨﺪ.

                                    

٣ -روﺷﻬﺎي ﮔﻨﺪزداﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁ ب:

 

ﻳﮑﻲ از ﺁﻟﻮدﮔﻴﻬﺎي بسیار ﻋﻤﺪﻩ و ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁب ، ﺁﻟﻮدﮔﻲ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﮑﻲ اﺳﺖ . ﺁب ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﻴﮑﺮوارگانیسم ها  اﻋﻢ از اﻧﻮاع ﺑﺎﮐﺘﺮﻳﻬﺎ ،اﻧﮕﻠﻬﺎ ، ﻗﺎرﭼﻬﺎ و وﻳﺮوﺳﻬﺎ ﺁﻟﻮدﻩ ﺷﻮد . ﺁﻟﻮدﮔﻲ ﻋﻤﺪﻩ و ﺷﺎﻳﻊ ﺁب ، ﺁﻟﻮدﮔﻴﻬﺎي ﺑﺎﮐﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﮐلیفرﻣﻬﺎ ( ﺑﺎﮐﺘﺮﻳﻬﺎي رودﻩ اي ) و اﻧﮕﻠﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﺮق ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮﻳﻬﺎ را از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ.

روﺷﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﮔﻨﺪزداﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁب وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻄﻮ ﮐﻠﻲ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ﺗﻘسیم ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ . از روﺷﻬﺎي راﻳﺞ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ، ﮐﻠﺮ زﻧﻲ و اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﮔﺎز ازون، و از روﺷﻬﺎي راﻳﺞ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ،ﺣﺮارت، ﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن و ﭘﺮﺗﻮدهی را ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد.

 

ﺷﺮاﻳﻁ ﻳﮏ ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﮐﻨﻨﺪﻩ اﻳﺪﻩ ﺁل در ﺟﺪول ﺷﻤﺎرﻩ 2 اراﺋﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ . همانگوﻧﻪ ﮐﻪ دﻳﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد ، ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﮐﻨﻨﺪﻩ اﻳﺪﻩ ﺁل ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻴﻒ گسترده اي از ﻣﺸﺨﺼﻪ هاي ﻣﺨﺘﻠﻒ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . ﮔﺮﭼﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺮﮐﻴﺒﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ، در ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻮاد ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﻮصیه ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮاﻳﻁ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي در ﺟﺪول ٢ رادر ﻧﻈﺮ داﺷﺖ . اﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻤﻞ و ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﺎدﻩ ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﻲ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺘﻮان ﻏﻠﻈﺖ ﺁن را در ﺁﺑﻬﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮي ﮐﺮد . ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ را اﻏﻠﺐ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ،ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ، اﺑﺰارهای ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ و ﺗﺎﺑﺶ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دهند.

ﺟﺪول ١- ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﮐﻠﺮزن

شرح

ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ

ﮐﻠﺮ

ازون

روش ضدعفونی

فیزیکی

شیمیایی

شیمیایی

زمان عملکرد

٥ ﺛﺎﻧﻴﻪ

١٢٠٠ ﺛﺎﻧﻴﻪ

٦٠٠ ﺛﺎﻧﻴﻪ

تغییرات در ترکیب آب

ندارد

دارد

دارد

مواد شیمیایی زائد

ندارد

دارد

ندارد

پیدایش ترکیب عالی و اکسیدهای خطرناک

ندارد

دارد

ندارد

تخریب محیط زیست

ندارد

دارد

ندارد

خطر انفجار و نشت گار به محیط

ندارد

دارد

ندارد

       ﻗﺪرت ﮐﺸﺘﻦ ﻣﻴﮑﺮو ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ هﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ

باکتری ها

دارد

دارد

دارد

ویروس ها

دارد

ندارد

دارد

قارچ ها

دارد

دارد

دارد

 

جدول ٢- مقايسه مشخصه هاي ايده ال و واقعي ضد عفوني کننده هاي رايج

مشخصه ها

خواص/پاسخ

کلر

سدیم هیپوکلریت

کلسیم هیپو کلرید

کلر دیوکسید

برم کلر

اوزون

پرتو فرابنفش

سمیت برای میکرو ارگانیسم ها

در رقت زیاد باید به شدت سمی باشد

زیاد

زیاد

زیاد

زیاد

زیاد

زیاد

زیاد

حل شوندگی

باید در آب یا بافت سلولی قابل حل باشد

کم

زیاد

زیاد

زیاد

کم

زیاد

بی ربط

پایداری

افت میکروب کشی در حالت توقف باید کم باشد

پایدار

کمی پایدار

پایدار

ناپایدار، باید درموقع مصرف تولید شود

کمی ناپایدار

ناپایدار، باید درموقع مصرف تولید شود

باید درموقع مصرف تولید شود

سمی برای صورتهای عالی حیات

برای میکرو ارگانیسم ها باید سمی باشد و برای انسان و سایر حیوانات غیر سمی

برای صورتهای عالی حیات بسیار سمی

سمی

سمی

سمی

سمی

سمی

سمی

همگنی

محلول آن باید از نظر ترکیب یکنواخت باشد

همگن

همگن

همگن

همگن

همگن

همگن

همگن

برهم کنش با مواد خارجی

نباید غیر از سلولهای باکتریها جذب مواد عالی دیگر شود

مواد آلی را اکسید می کند

اکساینده فعال

اکساینده فعال

زیاد

مواد آلی را اکسید می کند

مواد آلی را اکسید می کند

 

سمیت در دمای معمولی محیط

در گستره دماهای محیط بتواند موثر باشد

سمی

سمی

سمی

سمی

سمی

سمی

سمی

نفوذ

باید قابلیت نفوذ از سطح را داشته باشد

زیاد

زیاد

زیاد

زیاد

زیاد

زیاد

متوسط

غیرخورنده و غیرلکه گذار

نباید بلزات را تغییر شکل دهد و بر روی پارچه ایجاد لک کند

بسیار خورنده

خورنده

خورنده

خورنده

خورنده

بسیار خورنده

بی ربط

توانایی بوبری

باید در حال ضد عفونی کردن بو را از بین ببرد

زیاد

متوسط

متوسط

زیاد

متوسط

زیاد

 

دسترسی

باید در مقادیر زیاد و با قیمت معقول در دسترس باشد

ارزان

نسبتا ارزان

نسبتا ارزان

نسبتا ارزان

نسبتا ارزان

نسبتا ارزان

نسبتا ارزان

 

 

3-1- ﮔﻨﺪزداﻳﻲ ﺑﻪ روش ﮐﻠﺮ ﮐﻠﺮ زﻧﻲ اﮔﺮ ﭼﻪ بسیار راﻳﺞ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺘﻌﺪد و ﺟﺎﮔﻴﺮ و از همه ﻣﻬﻤﺘﺮ ﻧﻘﻞ واﻧﺘﻘﺎل و ﮐﺎرﺑﺮد ﮔﺎز ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ ﮐﻠﺮ دارد اﻳﻤﻨﻲ ﮐﺎﻣﻞ در ﻃﺮاﺣﻲ سیستم های ذﺧﻴﺮﻩ و ﻧﮕﻬﺪاري ﮐﻠﺮ ﺑﺎیستی رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺁﻧﮑﻪ ﮔﺎز ﮐﻠﺮ بسیار ﺳﻤﻲ و ﺧﻮرﻧﺪﻩ اﺳﺖ.در ﮐﺎرﺑﺮد ﮐﻠﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﮐﻨﻨﺪﻩ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ .

 

  • ﮐﻠﺮﻳﻨﺎﺳﻴﻮن روزﻣﺮﻩ ﺑﺎیستی ﻧﺰدﻳﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﮐﺎرﺑﺮد صورت ﮔﻴﺮد .

 

  • ذﺧﻴﺮﻩ ﮐﻠﺮ و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﮐﻠﺮﻳﻨﺎﺗﻮر ﺑﺎیستی در اﺗﺎﻗﻬﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ صورت ﮔﻴﺮد.

 

  • ﺗﻬﻮﻳﻪ ﺑﺎیستی ﮐﻒ اﺗﺎق ﺗﻌﺒﻴﻪ ﮔﺮدد ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻳﻨﮑﻪ ﮔﺎز ﮐﻠﺮ سنگین تر از هوا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .

 

  • ذﺧﻴﺮﻩ ﮐﻠﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺪا از ﺗﻐﺬﻳﻪ ﮐﻨﻨﺪﻩ های ﮐﻠﺮ صورت ﮔﻴﺮد .

 

  • اﺗﺎق ﮐﻠﺮ ﻳﻨﺎﺗﻮر ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻈﺮ ﺣﺮارت ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺮدد. ﺣﺪاﻗﻞ دﻣﺎي ٢١ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد .

 

  • از ﺗﺎﺑﺶ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻄﻮر مستقیم روي ﺳﻴﻠﻨﺪرهاي ﮔﺎز ﮐﻠﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻳﺪ . ومرکﺰ ﺣﺮارت ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣستقیم در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺳﻴﻠﻨﺪرها ﻧﺒﺎﺷﺪ .

 

ﮐﻠﺮ ﮔﺎزي اﺳﺖ ﺳﻤﻲ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﮐﺎرﺑﺮد ﺁن رﻋﺎﻳﺖ ﻧﮑﺎت اﻳﻤﻨﻲ ﻧﺸﻮد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﻔﺠﺎر و مسمومیت ﮔﺮدد . ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎم روﺷﻬﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﺎدﻩ اي ﺑﻪ ﺁب اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ و ﻃﻌﻢ ﺁن را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ دهﺪ و هزاران ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ و ﺑﻌﻀﺎ ﺳﺮﻃﺎن زا ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺁورد . اﻣﺮوزﻩ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﮐﻠﺮ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﺁﻟﻲ درون ﺁب ﺗﺮﮐﻴﺐ و واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن دادﻩ و ﺑﺎ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺗﺮي هاﻟﻮ ﻣﺘﺎﻧﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ( THMS) ﭼﻴﺰي ﺣﺪود ٨٥٠ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﮐﺎرﺳﻴﻨﻮژن ( ﺳﺮﻃﺎن زا ) ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺁورد .

 

اﺛﺮات زیست محیطی ﻧﺎﺷﻲ از ﮔﺎز ﮐﻠﺮ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺑﻲ ﺑﺪﻳﻦ صورت اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﻴﺸﺘﺮ از ٥/١ ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم در ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺁﺑﺰﻳﺎن ﻣخصوصا ﻣﺎهی ﻣﻲ ﮔﺮدد .

 

ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﭘﺮﺗﻮدهی ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ و ﮔﺎز ازون ﺑﻄﻮر روز اﻓﺰون ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ وﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﮐﻠﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .

 

3=2= ﮔﻨﺪزداﻳﻲ ﺑﻪ روش ازون :

- ازون چیست؟

 

ازون ﮔﺎزي اﺳﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻲ رﻧﮓ ﺑﺎ ﺑﻮي ﺗﺮش ﺑﺎ ﻗﺪرت اﮐسیداسیون ﺑﺎﻻ. ﻣﻮﻟﮑﻮل ازون ﭘﺎﻳﺪار ﻧﺒﻮدﻩ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺁن را اﻧﺒﺎر ﻳﺎ ﺣﻤﻞ ﻧﻤﻮد. اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ازون همواره در ﻣحل اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد . ﻟﺬا ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺣﻤﻞ و اﻧﺒﺎر ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ در اﻳﻦ روش ﺣﺬف ﻣﻲ ﺷﻮد.

 

ﺑﻄﻮر ﮐﻠﻲ دﻻﻳﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﮔﺎز ازون ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ :

 

اکسیداسیون ﺟﺰﻳﻲ ﻳﺎ ﮐﻠﻲ ﻣﻮاد ﻣحلول در ﺁب .

 

ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﻣﻮاد ﻣحلول .

 

ﻟﺨﺘﻪ ﺳﺎزي ﻣﻮاد ﺁﻟﻲ .

 

ﻧﺎﭘﺎﻳﺪار ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺟسام ﮐﻠﻮﺋﻴﺪي .

 

ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻲ و از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺑﺎﮐﺘﺮﻳﻬﺎ ، اﻧﮕﻠﻬﺎ و ﻗﺎرﭼﻬﺎ و...

 

ﺑﺮ ﺧﻼف ﮐﻠﺮ و ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ ، اﮐسیداﺳﻴﻮن ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ازون ، هیچ ﻣﻮاد ﺳﻤﻲ ﻳﺎ ﻣﻀﺮ در ﺁب ﺑﺠﺎي ﻧﻤﻴﮕﺬارد و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻣﺠﺪد ﺁب ﻧﺪارد . ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎن دادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ازون ﺳﺮﻳﻌﺎ اﺟﺰاي محلول در ﻣحیط را اﮐسید ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺣﺎصل اﻳﻦ اکسیداسیون ﺗﻨﻬﺎ اکسید اﺟﺰا و اکسیژن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬا ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎدﻩ در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﻋﻨﺎصر ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ دﻳﮕﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺸﮑﻼت ﺟﻨﺒﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻮﺟﻮد ﺁورﻧﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﻣﻮﻟﮑﻮل ازون ﭘﺎﻳﺪار ﻧﻴست و ﭘﺱ از ﻣﺪت ﮐﻮﺗﺎهی ﺷﮑسته ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮل ﭘﺎﻳﺪار اکسیژن ﻣﻲ ﮔﺮدد .

 

- ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ازون

ﮔﺎز ازون ﺑﻄﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ در زﻣﺎن رﻋﺪ و ﺑﺮق ﻳﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ اﺷﻌﻪ U.V. Vacuum ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺁﻳﺪ . اﻣﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ازون ﺑﻪ دو ﻃﺮﻳﻖ ﻻﻣﭙﻬﺎي U.V وﻳﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ اﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ﺹﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. ﺗﻮﻟﻴﺪ ازون در ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ اﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ﺑﺮروي دو ﻗﻄﺐ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد ﮐﻪ ﺑﻨﺎم Silent Electrical Discharge (SED) ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ . ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ های ازون ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻳﻦ روش ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮداري از اﻟﮑﺘﺮودهﺎﻳﻲ ﺑﺎ وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﻻ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺎصله ﻣﻌﻴﻦ از هم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﺎر ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ . در دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ازون ، اکسیژن در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﻓﺎصله ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﺨﻠﻴﻪ اﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ازون ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد .

 

٣-٣- ﮔﻨﺪزداﻳﻲ ﺑﻪ روش ﭘﺮﺗﻮ دهی :

 

در ﻣﻴﺎن روﺷﻬﺎي ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ، ﭘﺮﺗﻮ دهی از دﻳﺮ ﺑﺎز ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ . ﭘﺮﺗﻮهاي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ در اﻳﻦ روش ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﭘﺮﺗﻮ ﻳﻮﻧﻴﺰان ( ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮﺗﻮ اﻳﮑﺱ ، ﮔﺎﻣﺎ ، ﺑﺘﺎ و ﺁﻟﻔﺎ ) و ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ تقسیم ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ . ﭘﺮﺗﻮ ﻳﻮﻧﻴﺰان ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻋﻤﻮم ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁﻧﻬﺎ ( ﻋﻤﺪﺗﺎ اﻳﺰوﺗﻮﭘﻬﺎي رادﻳﻮ اﮐﺘﻴﻮ ) ، ﺧﻄﺮ ﮐﺎرﺑﺮد ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻁ ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺨﺼﺼﻬﺎي ﺑﺎﻻ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﺪرت ﮐﻢ ﻧﻔﻮذ ﺑﺮﺧﻲ از ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ . اﻣﺎ ﮐﺎﺑﺮد ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﭼﻴﺰي ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ ﺣﺪود ﻳﮏ ﻗﺮن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮔﻨﺪزداﻳﻲ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮ را ﻣﻴﺘﻮان اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻳﮏ روش ﻃﺒﻴﻌﻲ ﭘﻨﺪاﺷﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ در ﻃﺒﻴﻌﺖ و در ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﮔﻨﺪزداﻳﻲ ﺑﻄﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد.

 

ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ :

١-٣-٣ - ﻣﺎهﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ﭘﺮﺗﻮﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ :

 

ﭘﺮﺗﻮﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺑﻪ ﻣحدوده ای اي از اﻣﻮاج اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺱ اﻃﻼق ﻣﻲ ﺷﻮد ﮐﻪ درﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ ﻃﻴﻒ ﻧﻮري در محدود ﻃﻮل ﻣﻮج ١٩٠ - ٣٢٨ ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ (١٩٠٠ - ٣٢٨٠ ﺁنگستروم ) ﻗﺮار دارد. در واﻗﻊ اﻳﻦ محدوده از ﻃﻴﻒ ﺑﻨﻔﺶ ﭘﺮﺗﻮهﺎي ﻣﺮﺋﻲ ﻧﻮر ﺷﺮوع ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ محدوده اﻣﻮاج X ﺧﺘﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻣﻮاج اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺱ در هر محدوده اي از ﻃﻮل ﻣﻮج داراي ﺳﺮﻋﺖ های ﺑﺮاﺑﺮ و ﻣﻌﺎدل ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ. از ﺁﻧﺠﺎﻳﻲ ﮐﻪ اﻳﻦ اﻣﻮاج داراي اﻧﺮژي ﺑﻮدﻩ و ﺧﻮاص دوﮔﺎﻧﻪ ﻣﻮج - ذرﻩ ازﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دهﻨﺪ، ﻣﻴﺰان اﻧﺮژي ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮاﺳﺎس هر دوﺧﻮاص ﺁﻧﻬﺎ و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﮐﻮاﻧﺘﻮﻣﻲ محاسبه ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻳﻦ اﻣﻮاج را ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ذراﺗﻲ از اﻧﺮژي ﻓﺮض ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ از ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻮﻟﺪ ﺧﻮد ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر ﺑﺮﻃﺒﻖ راﺑﻄﻪ lC = f وابسته ﺑﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺱ ( ( f وﻃﻮل ﻣﻮج ( ( l ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ازﻃﺮﻓﻲ ﺑﺮﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﮐﻮاﻧﺘﻮﻣﻲ ﻣﻴﺰان اﻧﺮژي ﻳﮏ ﻃﻴﻒ ﺧﺎص از راﺑﻄﻪ E = hf ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ. ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻴﻖ اﻳﻦ دو راﺑﻄﻪ راﺑﻄﻪ ﺟﺪﻳﺪ l/E = hc ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﮐﻪ درﺁن h ﺛﺎﺑﺖ ﭘﻼﻧﮏ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دهﺪ ﮐﻪ هرﭼﻪ ﻃﻮل ﻣﻮج ﻳﮏ ﻃﻴﻒ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻣﻲ ﺷﻮد اﻧﺮژي ﺁن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ از دﺳﺘﻪ ﭘﺮﺗﻮهاي ﭘﺮاﻧﺮژي ﺑﻮدﻩ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاص و ﮐﺎرﺑﺮدهاي ان ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ همین اﻧﺮژي زﻳﺎد ﺁن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺳﺎزوﮐﺎرﻋﻤﻞ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻮدن اﻧﺮژي اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮ ﺑﻪ اﻧﺮژي اﻟﮑﺘﺮون هاي ﭘﻴﻮﻧﺪي ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺁﻟﻲ، اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮ روي اﻳﻦ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت اﺛﺮﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﺎﻋﺚ ﮔسستن ﺑﺮﺧﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪها و اﻳﺠﺎد ﭘﻴﻮﻧﺪهاي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﭘﻴﻮﻧﺪهاي دوﮔﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺑﻴﻦ اﺗﻤﻬﺎي ﮐﺮﺑﻦ و ﻳﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪهاي ﺑﻴﻦ ﮐﺮﺑﻦ و دﻳﮕﺮ اﺗﻤﻬﺎ ﻣستعدﺗﺮﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪهاي اﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮ ﺗﻮﺳﻁ ﭘﺮﺗﻮﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

 

ﺟﺬب ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺗﻮﺳﻁ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺁﻟﻲ و ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻃﻴﻔﻬﺎي ﺟﺬﺑﻲ ﮐﻪ ﺑﺮاي هر ﻣﺎدﻩ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ همان ﻣﺎدﻩ اﺳﺖ ﺑﻪ همین ﻣﻨﻮال ﺑﻮدﻩ و اﺳﺎس ﻳﮑﻲ از روﺷﻬﺎي ﺗﺠﺰﻳﻪ دﺳﺘﮕﺎهی اﺳﺖ.

 

٢ - ٣- ٣ - ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ : ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ درﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ وﺟﻮد دارد. در واﻗﻊ در ﻃﺒﻴﻌﺖ اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻞ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ و ﮐﻨﺘﺮل رﺷﺪ ﻣﻴﮑﺮوارﮔﺎﻧﻴسم ها ﺑﻪ همین ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺸﻮد. دﻟﻴﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدن ﻧﻮر ﺁﻓﺘﺎب در ﭘﺎﮐﻴﺰﮔﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﻟﺒﺎس های ﺷسته ﺷﺪﻩ و همچنین زرد ﺷﺪن و ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ ﮐﺎﻏﺬ و ﺑﺮﺧﻲ از ﭘﺎرﭼﻪ هایی ﮐﻪ ﻣﺪام در ﻧﻮر ﺁﻓﺘﺎب ﻗﺮار دارﻧﺪ وﺟﻮد همین ﭘﺮﺗﻮ در ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ اﺳﺖ.

ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮ ﺑﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ اﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ در ﺑﺨﺎر ﺟﻴﻮﻩ در ﻻﻣﭙﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ﺗﺨﻠﻴﻪ اﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ در ﺑﺨﺎر ﺟﻴﻮﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﻨﺪ ﻃﻴﻒ ﻣﺸﺨﺺ و ﻧﺎﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ دو ﻃﻴﻒ ١٨٥ و ٢٥٤ ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ (ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﺗﺮ ٧/٢٥٣ ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ) ﺁن در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﻘﻴﻪ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺮﺋﻲ (ﺷﮑﻞ ١). ﻃﻮل ﻣﻮج ٢٥٤ ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺷﺪت را نسبت ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻃﻮل ﻣﻮج ها داﺷﺘﻪ و واﺟﺪ ﺧاصیت ﻣﻴﮑﺮوب ﮐﺸﻲ اﺳﺖ.

 

ﻻﻣﭙﻬﺎي ﻣﻮﻟﺪ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ اﻧﺪ :

١- ﻻﻣﭙﻬﺎي ﮐﻢ ﻓﺸﺎر.

٢- ﻻﻣﭙﻬﺎي ﺑﺎﻓﺸﺎرﻣﺘﻮﺳﻁ.

٣- ﻻﻣﭙﻬﺎي ﭘﺮﻓﺸﺎر.

 

ﻻﻣﭙﻬﺎي ﮐﻢ ﻓﺸﺎرﺧﻮد ﺷﺎﻣﻞ دو دﺳﺘﻪ ﮐﺎﺗﺪ ﮔﺮم وﮐﺎﺗﺪ ﺳﺮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺎزدهی اﻳﻦ ﻻﻣﭙﻬﺎ نسبت ﺑﻪ اﻧﺮژي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻻﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﺣﺪود ٩٥% ﻃﻮل ﻣﻮج ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ٧/ ٢٥٣ ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ ﻗﺮار دارد. ﮐﺎرﺁﻳﻲ اﻳﻦ ﻻﻣﭙﻬﺎ ﺷﺪﻳﺪا وابسته ﺑﻪ وﻟﺘﺎژ ورودي، دﻣﺎي محل اﺳﺘﻔﺎدﻩ و ﻋﻤﺮ ﻻﻣﭗ و ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت ﺧﺎﻣﻮش و روﺷﻦ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل هر ﻳﮏ از اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در ﻳﮏ ﻃﺮاﺣﻲ صحیح ، ﻣﻲ ﺗﻮان اﺛﺮات هر ﻋﺎﻣﻞ را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﻴﺪ.ﮐﺎرﺁﻳﻲ ﻻﻣﭙﻬﺎي ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﺳﻁ مستقل از ٣ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺎزدهی ﺁﻧﻬﺎ نسبت ﺑﻪ اﻧﺮژي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. در ﻋﻮض ﻧﻔﻮذ ﭘﺬﻳﺮي ﭘﺮﺗﻮ ﺳﺎﺗﻊ ﺷﺪﻩ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺪت ﺑﺎﻻي ﺁن ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻻﻣﭙﻬﺎي ﮐﻢ ﻓﺸﺎر اﺳﺖ.

 

٣ - ٣- ٣- ﺳﺎز و ﮐﺎر اﺛﺮ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ :

ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺑﺎ اﺛﺮ ﺑﺮ روي رﺷﺘﻪ وراﺛﺘﻲ DNA ﻳﺎ RNA ﻣﻴﮑﺮوارﮔﺎﻧیسم ها ﺳﺒﺐ ﻏﻴﺮﻓﻌﺎل ﺷﺪن میکروارگانیسم ها ﻣﻲ ﺷﻮد. رﺷﺘﻪ هﺎي وراﺛﺘﻲ در ﺗﻤﺎم ﻣﻮﺟﻮدات اﻋﻢ از ﺗﮏ ﺳﻠﻮﻟﻲ و ﭘﺮﺳﻠﻮﻟﻲ از واﺣﺪهﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻧﻮﮐﻠﺌﻮﺗﻴﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﮏ ﺑﺎز ﺁﻟﻲ، ﻳﮏ ﻣﻠﮑﻮل ﻗﻨﺪ ٥ ﮐﺮﺑﻨﻲ و ﻳﮏ دﻧﺒﺎﻟﻪ فسفریل ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. ﻗﻨﺪها و دﻧﺒﺎﻟﻪ فسفریله ﺁﻧﻬﺎ وﻇﻴﻔﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ دادن واﺣﺪهﺎي ﻧﻮﮐﻠﺌﻮﺋﻴﺪ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ دارﻧﺪ و ﺑﺎزهﺎي ﺁﻟﻲ در ﻧﮕﻬﺪاري دو رﺷﺘﻪ وراﺛﺘﻲ در ﮐﻨﺎر ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﭘﻴﻮﻧﺪهﺎي هﻴﺪروژﻧﻲ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ. (ﺷﮑﻞ ٢) ﺑﺎزهﺎي ﺁﻟﻲ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﻧﻮﮐﻠﻮﺋﻴﺪهﺎ در دو دﺳﺘﻪ ﺑﺎزهﺎي ﭘﻮرﻳﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺁدﻧﻴﻦ و ﮔﻮاﻧﻴﻦ و ﺑﺎزهاي ﭘﻴﺮﻳﻤﻴﺪﻳﻦ ﺷﺎﻣﻞ

 

 

  ﺳﻴﺘﻮزﻳﻦ، ﺗﻴﻤﻴﻦ، و اوراﺳﻴﻞ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﺑﺎزها ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ را در ﻧﺎﺣﻴﻪ ٢٦٠ ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ ﺟﺬب ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺱﻴﺎر ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ ﭘﺮﺗﻮ ﺧﺎرج ﺷﺪﻩ از ﻻﻣﭙﻬﺎي ﻣﻮﻟﺪ اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ. ﺟﺬب ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺗﻮﺳﻁ ﺑﺎزهاي ﭘﻴﺮﻳﻤﻴﺪﻳﻦ ﺑﻴﺶ از ﺑﺎزهاي ﭘﻮرﻳﻦ اﺳﺖ. در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﺬب اﻧﺮژي ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ هرﺟﺎ ﮐﻪ در ﻃﻮل رﺷﺘﻪ وراﺛﺘﻲ ﺑﺎزهﺎي ﭘﻴﺮﻳﻤﻴﺪﻳﻦ در ﻣﺠﺎورت هم ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺟﻮش ﻣﻲ ﺧﻮرﻧﺪ. (ﺷﮑﻞ ٣) ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دو رﺷﺘﻪ وراﺛﺘﻲ

 

 

 

 

  در اﻳﻦ ﻣﮑﺎن ها ﺑﻪ هم ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪﻩ و ﺟﺪا ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻴﮑﺮوارگانیسم ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﮑﺜﻴﺮ ﻧﺨﻮاهد ﺑﻮد. دﻳﻤﺮهاي ﺳﻴﮑﻠﻮﺑﻮﺗﺎن ﺗﻴﻤﻴﻦ - ﺗﻴﻤﻴﻦ وﺗﻴﻤﻴﻦ - اوراﺳﻴﻞ در ﻣﻮرد اﺷﮑﺎل ﻓﻌﺎل و ﻏﻴﺮ اﺳﭙﻮرﺑﺎﮐﺘﺮﻳﻬﺎ و ﺗﺮﮐﻴﺐ ٥ - ﺗﻴﻤﻴﻨﻴﻞ - ٥ و ٦ - دي هیدروﺗﻴﻤﻴﻦ (TDHT) در ﻣﻮرد اﺷﮑﺎل اﺳﭙﻮرﺑﺎﮐﺘﺮﻳﻬﺎ و ﻳﺎ ﻏﻴﺮاﺳﭙﻮر اﻣﺎ در ﺣﺎﻟﺖ اﻧﺠﻤﺎد ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ. حساسیت مﻴﮑﺮوارگانیسم های ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﺳﺎز و ﮐﺎرهاي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺗﺮﻣﻴﻤﻲ در ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺑﮑﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎورت ﺑﻮدﻩ و از ٦٠٠٠ -٦ وات در ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺑﺮﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﻣﺘﻐﻴﻴﺮاﺳﺖ. در واﻗﻊ در ﻣﻮرد ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﻓﺎﮐﺘﻮر I×T ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺮﺗﻮ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﻲ رود ﮐﻪ ﻣﻌﺎدل ﻓﺎﮐﺘﻮر C×T در ﻣﻮرد روﺷﻬﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و درﺁن I ﺷﺪت ﭘﺮﺗﻮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

 

ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﻲ ﺳﺎز و ﮐﺎرهاي ﺗﺮﻣﻴﻤﻲ در دودﺳﺘﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ:

 

١ . واﮐﻨﺸﻬﺎي ﺗﺮﻣﻴﻢ در ﻧﻮر ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻃﻮل ﻣﻮج زﻳﺮ ٥١٠ ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ.

 

٢ . واﮐﻨﺸﻬﺎي ﺗﺮﻣﻴﻢ در ﺗﺎرﻳﮑﻲ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﮏ ﺳﺮي ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺮﻣﻴﻤﻲ و اﺹﻼﺣﻲ روي ژﻧﻮم ﻣﻴﮑﺮوارگانیسم ها ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.

 

ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ دﻳﻤﺮهﺎي TT و UT ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺗﻮﺳﻁ ﺳﺎز و کار های ﺗﺮﻣﻴﻤﻲ در ﻧﻮر از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ روﻧﺪ اﻣﺎ ﺗﺮﮐﻴﺐ TDHT ﺗﻮﺳﻁ ﺳﺎز و ﮐﺎرهﺎي ﺗﺮﻣﻴﻢ در ﺗﺎرﻳﮑﻲ و ﺁﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ رود. اﮔﺮﭼﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ روش ﭘﺮﺗﻮدهی ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺗﻨﻬﺎ همین مسئله ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺧﻲ از ﮔﻮﻧﻪ هاي ﻣﻴﮑﺮوارگانیسم ها اﺳﺖ، اﻣﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ زﻣﺎن ﭘﺮﺗﻮدهی، ﺷﺪت ﺁن و ﻳﺎ هر دو (ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺎﮐﺘﻮر ( I×T ﻋﻤﻼ هیچ ﻣﻴﮑﺮوارﮔﺎنیسمی ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ در ﺑﺒﺮد.

 

٤-٣-٣- ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮءﺛﺮ ﺑﺮ ﮐﺎر ﺁﻳﻲ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ :

ﺁﻧﭽﻪ در ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮد اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻓﺎﮐﺘﻮرهاﻳﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﺒﻮر اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮ را از محیط آبی تحت تاثیر قرار دهند.

 چهار ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻋﻤﺪﻩ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

  • ﮐﺪورت ﺁب .
  • ﻏﻠﻈﺖ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺁﻟﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﺁب .
  • ﻣﻴﺰان ﺁهن ﻣﻮﺟﻮد در ﺁب .
  • ﻏﻠﻈﺖ ﻳﻮﻧﻬﺎي ﻧﻴﺘﺮات و ﻧﻴﺘﺮﻳﺖ .

 

هﺮﻳﮏ از اﻳﻦ ﻓﺎﮐﺘﻮرهﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت از ﻣﻴﺰان ﻋﺒﻮر اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮ ﻣﻲ ﮐﺎهﻨﺪ. از ﻃﺮﻓﻲ ﺗﻤﻴﺰ ﺑﻮدن ﻻﻣﭙﻬﺎي ﻣﻮﻟﺪ ﭘﺮﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﻣﻬﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اﻣﺮوزﻩ ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﺑﺎزوهﺎي ﻣﺘﺡﺮﮎ روي دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻻﻣﭙﻬﺎ ﻳﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﮐﻮارﺗﺰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﻳﺎ دﺳﺘﻲ ﺑﺪون ﻧﻴﺎزﺑﻪ ﭘﻴﺎدﻩ ﮐﺮدن دﺳﺘﮕﺎﻩ ﭘﺎﮎ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.

 

٥ -٣-٣- ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺟﻬﺖ ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁب و ﻓﺎﺿﻼب :

 

ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮏ روش ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁب و ﻓﺎﺿﻼب ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺱﺘﻘﻞ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﮑﻤﻞ ﺳﺎﻳﺮ روﺷﻬﺎ از دﻳﺮﺑﺎز ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ. ﺟﺪﻳﺪا ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮ در ﮐﻨﺎر اﺳﺘﻔﺎدﻩ از هﻴﺪروژن ﭘﺮوﮐﺱﺎﻳﺪ ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺁﻟﻲ ﮐﻠﺮدار ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ

 

ﮐﺎرﺑﺮد اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮ در زﻣﻴﻨﻪ هﺎي زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ:

 

١ . ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺁب ﺁﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روش اﺹﻠﻲ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ و ﭘﻴﺶ از ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﻣﺼﺮف. در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﺗﻨﻬﺎ دوز ﮐﻤﻲ از ﮐﻠﺮ، ﮐﻠﺮدي اﮐساید ﻳﺎ ﮐﻠﺮاﻣﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺗﻮزﻳﻊ ﺁب ﺑﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ.

 

٢ . ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺁﺑﻬﺎي ﺳطحی و ﭼﺎﻩ، ﺑﻪ وﻳﮋﻩ در ﻣﺰارع و روﺳﺘﺎها ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﮐﻪ ﮐﺪورت و ﻏﻠﻈﺖ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺁﻟﻲ و ﻣﻴﺰان ﺁهﻦ و ﻳﻮﻧﻬﺎي ﻧﻴﺘﺮﻳﺖ و ﻧﻴﺘﺮات ﺁن در ﺣﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺎﺷﺪ. ٣ . ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺁﺑﻲ ﮐﻪ در صنایع ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ صنایع ﻏﺬاﻳﻲ، داروﻳﻲ، اﻟﮑﺘﺮوﻧﻴﮏ و ﻏﻴﺮﻩ ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﻲ رود.

 

٤ . ﮔﻨﺪزداﻳﻲ پسابهای ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن در ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻓﺎﺿﻼب. ﻃﺮح ﺷﻤﺎﺗﻴﮏ ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮري در ﺷﮑﻞ ٤ ﻧﺸﺎن دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ.

 

٥ - ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ اوﻟﻴﻪ ﺁب اﺳﺘﺨﺮهﺎي ﺷﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻢ ﮐﺮدن ﻣﻴﺰان ﮐﻠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ در ﺣﺪ ﮐﻠﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ.

 

ﻓﻮاﻳﺪ ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ در هر ﻳﮏ از ﻣﻮارد اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ:

  • اﻧﺠﺎم ﻣﻮﺛﺮ ﻋﻤﻞ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ.
  • ﺳﺮﻋﺖ ﻋﻤﻞ، ﺳﺮﻋﺖ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺷﺪن ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ از هر روش ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ دﻳﮕﺮ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺗﺮ ﺑﻮدﻩ و در ﺣﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳﺖ.
  • اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻮدن روش.
  • ﻋﺪم ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ.

 

  • اﻣﻦ ﺑﻮدن.
  • راﺣﺘﻲ ﻧﺼﺐ دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎ ﻧﮕﻬﺪاري ﺁﺳﺎن و ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻣﺘﺨﺼﺺ.
  • ﺧﻮدﮐﺎر ﺑﻮدن ﮐﺎر دﺳﺘﮕﺎﻩ.
  • ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ محیط زیست

 

مقایسه ﻣﻮارد ﻓﻮق ﺑﺎ روﺷﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﮐﻠﺮزﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ درﮎ اﺳﺖ.

 

٣ - ٣ - از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺁﻟﻲ ﮐﻠﺮدار:

ﺟﺪﻳﺪا ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ در ﻣﻘﺎدﻳﺮي ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮاي ﻋﻤﻞ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﮐﺮدن ﻻزم اﺳﺖ ( ١٠ - ٢ ﺑﺮاﺑﺮ) ﺑﻪ همراه هیدروژن ﭘﺮوکساید ﺑﻪ ﮐﺎر رود، ﻏﻠﻈﺖ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺁﻟﻲ ﮐﻠﺮ دار ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮي ﮐﻠﺮو اﺗﻴﻠﻦ، ﺗﺘﺮاﮐﻠﺮواﺗﻴﻠﻦ، دي ﮐﻠﺮواﺗﻴﻠﻦ، ﮐﻠﺮوﻓﺮم و ﻏﻴﺮﻩ را در ﺁب ﻃﺒﻖ ﻣﻌﺎدﻻت زﻳﺮ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ دي اکسید ﮐﺮﺑﻦ و اﺳﻴﺪ ﮐﻠﺮﻳﺪرﻳﮏ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﮐﺮدﻩ و ﺑﻪ زﻳﺮ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺠﺎز و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ:

١C2 HCL3 + 3H2O2  UV      > 2CO2 + 3HCL + 2H2O  .

  • C2HCL3 + O3 + H2O or > 2CO2 + 3HCL

درﺷﮑﻞ ٥، ٣ ﻧﻤﻮدار ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﺎهﺶ ﻣﻮﺛﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﻪ ﻧﻮع از ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺁﻟﻲ ﮐﻠﺮدار ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﻧﺸﺎن دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ.

 

 

 

 ﻓﻮاﻳﺪ ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮد ﺁن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ:

 

  • اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻪ ازﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﮐﻠﺮدار.
  • ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺳﺎﺳﻲ در سیستم اصلی
  • ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻋﻤﻞ ﺿﺪﻏﻔﻮﻧﻲ.

منبع : http://www.dsawater.ir

TOP