اهمیت و شهرت شیر پروانه ای به این جهات می باشد : آسانی کاربرد، نداشتن قطعات لغزنده و کشویی ، کاهش افت فشار ، قابلیت کنترل ، ارزانی و سبک بودن ، عدم ترکیب جنس ساخته شده صفحه با فرآورده های عبور کننده اعم از شیمیایی یا پتروشیمی موارد استفاده از شیرهای پروانه ای عبارتند از : ایستگاه نیروی حرارتی ، ایستگاه نیروی هیدروالکتریکی ، صنایع به خصوص نفت و گاز ،لوله کشی آب و فاضلاب 12) شیرهای اطمینان safety valves کمپرسورها و دیگ های بخار ،توربین ها ، ظروف ولوله ها وسایر تاسیسات تحت فشار که محتوای گاز یا مایعات هستند اغلب شرایط کارشان طوری است که با فشار بالا رونده ولی کنترل شده مواجه می باشند . بعضی اوقات ممکن است که دستگا ه های کنترل کننده خراب و وظیفه خود را درست انجام ندهند و باعث بالا رفتن بیش از حد مجاز فشار دستگاه ها گردند د این صورت امکان صدمه دیدن ،ترکیدن و در نتیجه وارد آوردن خسارت جانی و مالی فراوان می باشد . برای جلوگیری از این گونه حوادث علاوه بر دستگاه های کنترل کننده وسیله دیگری بنام شیر ایمنی روی دستگاه ها ی تحت فشار نصب می نمایند . که در صورت بالا رفتن از حد مجاز فشار بطور خودکار باز و با خارج کردن مقداری از محتوای دستگاه فشار آن را تا حد مجاز پایین می آورند . Safety valves فقط برای گازها ، هوا ، بخار و غیره (به استثنای مایع ) بکار برده می شود این شیرها به طور خودکار از افزایش غیر مجاز فشار بر روی ظروف تحت فشار و سیستم لوله کشی جلوگیری می کنند . همچنین این شیرها دارای گواهینامه بوده که قبل از مصرف باید آنها را حتما چک کرد . شیر ایمنی بطور خودکار از افزایش فشار فشار گاز قبلا تعیین شده جلوگیری می نماید بعبارت دیگر در مواقع لزوم مقدار لازم گاز ،بخار آب یا هوا را تخلیه می نماید تا فشار دستگاه به اندازه مجاز برسد . دریچه ی اطمینان راباید طوری انتخاب کرد که در صورت بهم خوردن تعادل فشار ظرف (در حدود 10 درصد بیش از فشاری که ظرف باید معمولا نگهدارد و یا در حد بالاترین فشاری که ظرف می تواند تحمل کند ) شیر اطمینان باز شده و مقادیر مایع یا گاز را خارج می کند. سطح دریچه شیر اطمینان بایستی مساوی و یا بالاتر از سطح دریچه شیر ورودی ظرف و یا مخزن مورد نظر باشد . شیرهای اطمینان طوری انتخاب می گردند که نه فقط در فشار معینی باید باز شوند بلکه ظرفیت آنها طوری است که مقادیر زیادی مایع یا گاز محتوی را ک در اثر حرارت (تبخیر مایعات یا انبساط گازها ) تغییر حالت داده است باید خارج کنند و این شیرها به سه نوع مشخص می شوند : شیرهایی که روی منابع ظروف و دستگاه های محتوی گاز نصب می شوند و بنام safety valve نامیده می شوند . شیرهایی که روی منابع و دستگا ه های محتوی مایع نصب می شوند بنام relief valve نامیده می شوند . شیرهایی که بر روی منابع و دستگاه های محتوی گاز و مایع نصب می شوند و بنام safety relief valve نامیده می شوند . شیرهای اطمینان بر سه نوع تقسیم می شوند : 1- شیراطمینان با فنر : این نوع شیرها بهترین محافظ برای ظروف تحت فشار می باشند که روی صفحه دریچه آنها فنر مناسبی تعبیه شده و در بالای فنر مهره ای قرار دارد که بوسیله ی آن فشار روی دریچه فشار مخزن را در حد ایمنی مورد نظر کم و زیاد می کند . 2- شیرهای اطمینان وزنه ای : این نوع شیرها ،شیرهای هستند که بانیروی وزنه های روی دریچه فشار درون مخزن را در حد مجاز ایمنی مهار می کنند . 3- شیرهای اطمینان با فنر و دیاگرام : برای کنترل مواد و سیالات در ظروف از این نوع شیرها استفاده می شود زیرا با این شیرها هم فشار و هم سطح مایع در یک ظرف یا مخزن را می توانند کنترل نمایند . باید اطمینان حاصل کرد که ظرفیت گواهی شده شیر اطمینان صحیح باشد برای اینکه ظرفیت شیر را بدست آورند آ ن را با هوا یا بخار اشباع شده و یا گاز طبیعی آزمایش می کنند . 13) شیر تخلیه شیر تخلیه که بیشتر در دیگ های بخار تعبیه می شوند و در پایین ترین قسمت دیگ نصب می شوند و در صورت لزوم با استفاده از آن , رسوب و جرم و دیگر ناخالصی هایی که ته نشین می شوند , تخلیه می کنند 14) شیر سه راهه دستی CROSS GLOBE VALVE هدف از کاربرد این نوع شیرها , کنترل کردن درجه حرارت سیال خروجی از شیر سه راهه مخلوط کننده است . این شیر همواره دو راه را به هم مرتبط می کند . این شیر می تواند در یک مسیر اصلی نصب شود و طرف سوم آن به یک انشعاب وصل گردد و توسط آن می توان میزان عبور آب به انشعاب را تنظیم کرد . عملکرد شیر های سه راهه مخلوط کننده و تقسیم کننده با یکدیگر تفاوت دارد . در شیر های سه راهه مخلوط کننده , دو جریان با یکدیگر مخلوط می شوند و یک جریان مشترک را به وجود می آورند . در حالی که در شیر های سه راهه تقسیم کننده یا کنار گذر جریان , برای کنترل کردن درجه حرارت , یک جریان سیال به دو قسمت تقسیم می گردد . در برخی از کار بری ها (مثلا کنترل برج خنک کن ) باید در عوض شیر مخلوط کننده , از شیر کنار گذر یا تقسیم کننده استفاده شود. 16) شیر شلنگی HOSE VALVE این شیرها برای آبیاری باغچه و فضای سبز به کار می رود و در قطر های 2/1 ,4/3 و 1 اینچ ساخته می شود 17) شیر آب نما WATER GAUGE VALVE این شیرها در آب نما های شیشه ای برای قطع و وصل ارتباط آب و آب نما به کار می روند 18) شیر های خاص SPECIAL PURPOSE VALVES در برخی از کار بری ها , از شیرهای خاص استفاده می شود , مثلا چهار راهه برای گردش آب در حلقه دیگ . یک نوع از شیرهای چهار راهه نیز به عنوان شیر تبدیل وضعیت در سیستم سرمایش به کار برده می شود . با استفاده از نوع شیر در سیستم های پمپ حرارتی , نقش تبخیر کننده (EVAPORATOR) با چگالنده (CONDENSER)تعویض می گردد .شیر های شناور نوع دیگری از شیرهای خاص هستند که برای تغذیه آب به یک مخزن با یک منبع و یا در موارد خاص به عنوان شیر تغذیه دیگ به کار برده می شوند. 19) شیرهای خودکار control valves شیر های خودکار معمولا شیرهایی هستند که هماهنگ با یک کنترل کننده خود کار برای کنترل کردن مقدار گذر جریان استفاده می شوند . شیر های کنترل را به گروه های زیر تقسیم می کنند : الف) نوع دارای عملگر (ACTUATOR TYPES) : یک عملگر شیر سیگنال خروجی از کنترل کننده (مثلا یک سیگنال الکتریکی یا بادی ) را به حرکت خطی یا دورانی تبدیل می کند . عملگرها دارای اندازه ها , نوع ها , خروجی ها و مودی های کنترلی متفاوت و گسترده ای هستند . متداول ترین عملگر های مورد استفاده برای شیر های خود کار عبارتند از : عملگر های مغناطیسی (SOLENOID) , بادی (PNEUMATIC) , موتور الکتریکی , الکترونیکی , هیدرولیکی و ترموستاتیکی . ب) دو راهه ( یک و دو نشیمن گاهی ) (TWO-WAY SINGLE AND DOUBLE-SEAT) : در شیرهای خودکار دو راهه سیال از دهانه ورودی وارد می شود و از دهانه خروجی , خارج خواهد شد . با توجه به موقعیت ساقه شیر (STEM) و دیسک شیر (DISK) , ممکن است جریان کامل و یا جریان کمتری از درون شیر بگذرد . شیرهای دو راهه می توانند دارای یک یا دونشیمنگاه باشند . در مورد شیرهای یک نشیمنگاهی , برای بستن شیر از یک نشیمنگاه و یک دیسک استفاده می شود . شیرهای دو نشیمنگاهی , نوع خاصی از شیرهای دو راهه هستند که دارای دو نشیمنگاه و دو دیسک هستند . از این شیرها در مواردی استفاده می شود که مقدار افت فشار در هنگام بسته شدن شیر , بیش از حد شیر های یک نشیمنگاهی باشد . ج) شیر های سه راهه (THREE-WAY VALVES) : در شیر های سه راهه مخلوط کننده (MIXING) , دو جریان با یکدیگر مخلوط می شوند . معمولا در سیستم های (HVAC) این شیرها برای اختلاط آب سرد کننده یا آب گرم کننده استفاده می شود . کار برد این شیرها کنترل درجه حرارت هوا در بعد از کویل های آب سرد کننده می باشد . برای این منظور , آب سرد کننده در حال تغذیه به کویل , با آب گرم تر برگشتی از کویل مخلوط می گردد. همین کار را می توان در مورد آب گرم کننده نیز انجام داد. د ) شیر های پروانه ای (BUTTERFLY VALVES) : در برخی از کاربری ها ,به دلیل محدودیت جا و یا محدودیت اندازه های موجود شیرهای سه راهه مخلوط کننده و تقسیم کننده , نمی توان از این شیرها استفاده کرد . در چنین مواردی از دو شیر پروانه ای که بر روی یک سه راهه نصب شده و توسط اهرم بندی به یکدیگر متصل هستند , استفاده خواهد شد . توجه شود که مشخصه های جریان شیرهای پروانه ای با مشخصه های شیرهای استاندارد دارای دیسک و نشیمنگاه تفاوت دارد , بنابراین کاربرد این شیرها فقط در مواردی میسر است که مشخصه های جریان آن ها جوابگو باشد. 20) شیرهای متعادل کننده BALANCING VALVES شیرهای متعادل کننده دستی می توانند دارای ساقه گردان (ROTARY) , بالا رونده (RISING) , و یا غیر بالا رونده (NONRISING) باشند . عموما ساختمان این شیرها دارای یک قسمت متحرک دارای روزنه است که با توجه به نیرو های فشاری , موقعیت خود را تنظیم می کند و بدین ترتیب , مساحت گذر گاه جریان را تغییر خواهد داد . با استفاده از این شیر وقتی مقدار افت فشار شیر تغییر کند , مقدار جریان سیال به مقدار از پیش تعیین شده خواهد رسید . 21 ) شیر های تخلیه کننده فشار PRESSURE RELIEF VALVES معمولا از اصطلاحات شیر اطمینان و شیر تخلیه فشار به جای یکدیگر نیز استفاده می گردد . شکل ظاهری و کاری که در هر دو نوع شیر انجام می دهند , یکسان است و آن محدود کردن مقدار فشار یک مایع , بخار یا گاز از طریق تخلیه کردن قسمتی از آن سیال است . شیر های اطمینان معمولا برای هوا و بخار آب استفاده می شوند . مشخصه این شیرها باز و بسته شدن سریع آن ها است . شیرهای تخلیه کننده فشار عموما برای مایعات به کار می روند و باز یا بسته شدن آن ها در هنگام زیاد یا کم شدن فشار , و به کندی صورت می گیرد. منابع تحقیق : (1 لایک) نظرات (0) سایت عمران آب و فاضلاب خانه انجمن ثبت نام ورود آرشیو مطالب نقشه سایت خوراک ارتباط با ما طراح قالب تبلیغات قالب گراف انواع شیر و کاربرد شیر آلات شیر وسیله ای است که برای مهار کردن جریان و فشار سیالات به کار می رود وظایف اصلی شیرهای صنعتی عبارتند از : 1) قطع و وصل کامل جریان 2) جلوگیری از بازگشت مایعات و گازهای عبور کرده 3) تنظیم عبور مقدار مورد نیاز مایعات و گازها 4) تنظیم و کنترل مقدار و فشار مایعات و گازها 5) کنترل و ایمن نگه داشتن دستگاه های تحت فشار و اصولا شیرها در مواردی به کار می روند که برای جریان سیال (اعم از مایع و گاز ) اختلاف فشار وجود داشته باشد . تاریخچه: اولین شیرهایی که به‌وسیله انسان اختراع شد، همان چیزی است که اکنون به عنوان (دریچه) آب‌بند میشناسیم. دریچه‌ای که با گذاشتن یا برداشتن آن در مسیر آب، جریان را بسته، باز یا نیمه باز می گذاشتند. شیرهای دروازه‌ای امروزی در واقع همان آب بند های قدیمی هستند. جنس و مواد: بنا به کاربرد، مصالحی که در ساخت شیر بکار برده می‌شود، مختلف است. در کارهای ساختمانی شیرهای چدنی، برنزی، برنجی و گاهی استیل (SS) استفاده می‌شود. در کارهای صنعتی مانند، نیروگاهها، کارخانه‌های پتروشیمی، پالایشگاهها، کشتی سازی و صنایع دارویی / غذایی، بسته به نوع سیالی که از شیر عبور می‌کند ویا محیطی که شیر در آن قرار دارد، بدنه و دیگر اجزای آنرا از فولاد کربنی، فولاد آلیاژی، فولاد زنگ نزن(Stainless Steel) میسازند. شیرها یا به‌وسیله دست یا عملگر خودکار (Actuator) باز و بست می‌شوند. نکات مهم در طراحی و ساخت شیرها عبارتند از: 1- نیروی راه انداز وتجهیزات خاص راه اندازی 2- ارتعاش شیر 3- کاویتاسیون 4- تاثیر در جریان 5- میزان تحمل فشار 6- آب بندی وموادمصرفی درآب بندها 7- سهولت تعمیرو نگهداری ونصب وتنظیم آنها 8- حوضچه های آرامش انواع مختلف شیرها: 1) شیرهای دستی که با نیروی انسان کار می کنند manual valves 2) شیرهای خودکار که با نیروی هوا ، مایعات و گازهای کنترل شونده کار می کنند control valves 3) شیرهای خودکار که با نیروی برق کار می کنند . electric motor operated valves شیرهایی که در این قسمت بررسی می شود عبارتند از: 1)شیرهای سوزنی needle valves 2)شیرهای سماوری plug or clock valves 3)شیرهای کروی globe valves 4)شیر زاویه ای ANGLE VALVE 5)شیر توپی BALL VALVE 6)شیرهای کشویی gate valves 7)شیرهای دیافراگمی diaphragm valves 8)شیر برگشت معکوس فاضلابی BAKE WATER VALVE 9)شیر فشار شکن PRESSURE REDUCING VALVE 10)شیرهای یکطرفه non return or check valves 11)شیرهای پروانه ای butterfly valves 12)شیرهای اطمینان safety valves 13)شیر تخلیه 14)شیر سه راهه دستی CROSS GLOBE VALVE 15)شیر زانویی ANGLE VALVE 16)شیر شلنگی HOSE VALVE 17)شیر آب نما WATER GAUGE VALVE 18)شیر های خاص SPECIAL PURPOSE VALVES 19)شیرهای خودکار control valves 20) شیرهای متعادل کننده BALANCING VALVES 21 ) شیر های تخلیه کننده فشارPRESSURE RELIEF VALVES که در زیر به تفصیل آنها را توضیح می دهیم: 1) شیرهای سوزنی needle valves: شیر سوزنی که اسم خود را از شکل دیسک و نشیمنگاه خود گرفته از لحاظ ساختمان و طرز کار جزو خانواده شیرهای کروی می باشد با این شیرها می توان کنترل دقیق جریان سیال را به خصوص در لوله های باریک و ظریف برقرار کرد. ساختمان این شیر طوری است که جریان به یک حفره کوچک هدایت می شود و پس از چرخش °90 به نوک یک مخروط هدایت می شود و همانگونه که از شکل پیداست جریان از بین این حفره و یک قطعه سوزنی شکل به خروجی راه می یابد ..دیسک این نوع شیر از میله مخروطی شکل نازکی تشکیل شده که از داخل سوراخ مدور صفحه عبور می کند و جریان حرکت سیال را محدود می سازد .ساختمان این شیرها بیشتر در کاربراتورها به کار می رود . این نوع شیر از لحاظ ساختمان بسیار ظریف و تقریبا کوچک می باشد و بعلت داشتن مکانیسم مورد اعتماد در عملیات حساس و دقیق به کار گرفته می شود . در آزمایشگاه های نفت یا پتروشیمی و وسائل ابزار دقیق کاربرد آن بسیار می باشد . قطر شیرهای سوزنی معمولا از 2 اینچ تجاوز نمی کند و شیر سوزنی را بیشتر در محل هایی به کار می برند که محدودیت لازم باشد و منظور از محدودیت یعنی تاخیر زمانی و تغییر آرام فشار است . 2) شیرهای سماوری plug or clock valves: این شیرها برای جریان های کم می باشد و سه راهه ساخته می شوند : شیر های پیسوار از این نوع هستند . این نوع شیرها تشکیل شده از میله ای که در میان آن حفره ای برای عبور جریان آب به وجود آورده شده است و در میان یک محفظه ای که در سطح داخلی آن ماشین کاری و پرداخت شده , قرار گرفته است . این نوع شیرها نیز مانند شیر دروازه ای مقاومت بسیار کمی در مقابل جریان آب به وجود می آورند .
