روزه اثرات مثبت روحی، روانی، بهداشتی و جسمی فراوانی دارد. روزه داران در ماه مبارک رمضان با روزه گرفتن جدای از ادای تکلیف، از این مزایا و اثرات روزه بهره مند می شوند. روزه گرفتن اگر با اصول تغذيه مناسب انجام شود، پس از پايان ماه رمضان باعث كاهش ميزان كلسترول، كاهش وزن، بهبود و کاهش فشار خون، كاهش اضطراب و افسردگی خواهد شد.
اصول تغذيه مناسب در ماه رمضان
روزه داران عزیز، باید از رژیم غذایی سالم و با كیفیت بالایی پیروی كنند تا بتوانند بدن خود را با شرایط جدید تطبیق دهند. در ایام روزه داری، برنامه ی غذائی افراد به دو وعده ی اصلی افطاری و سحری محدود می شود. در این خصوص، وعده ی سحری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زیرا پس از این وعده، ساعات روزه داری شروع می شود و بدن، انرژی دیگر دریافت نمی كند كه بهتر است از غذاهای دیرهضم مانند غذاهای حاوی كربوهیدرات پیچیده (قندهای مركب) و فیبر نظیر میوه، سبزی، غلات كامل و حبوبات مثل جو، گندم، عدس، لوبیا، نان های سبوسدار و... در این وعده استفاده می شود. كارشناسان تغذیه، تأكید دارند كه در این وعده ی غذایی باید از خوردن غذاهای سرخ كرده، پرچرب و شیرین، پرهیز شود.
تغذیه نامناسب در ماه رمضان
تغذیه نامناسب در ماه رمضان به دلیل زمان زیادی كه معده خالی از مواد غذایی است، می‌تواند مشكلات متعددی به علت گرسنگی و تشنگی و پس از آن پرخوری ایجاد كند. به عنوان مثال، سوءهاضمه، سردرد خفیف یا شدید، احساس بی حالی و كسالت پس از افطار، از جمله نشانه ها تغذیه نامناسب در ایام روزه داری است.
برنامه غذایی مناسب در ماه رمضان
كارشناسان بهداشت معتقدند كه برنامه غذایی مناسب در ماه رمضان باید متنوع و متعادل باشد، به طوری كه تمامی مواد غذایی موردنیاز حفظ سلامت و انرژی بدن، در آن گنجانده شده باشد. نان، غلات، میوه‌ها و سبزیجات، گوشت و حبوبات، تخم‌مرغ و لبنیات از جمله این مواد غذایی هستند كه باید در ۳ وعده غذایی شامل سحر، افطار و شام مصرف شوند.
به گفته كارشناسان اگر روزه داران تمامی مواد غذایی مورد نیاز بدن خود را از آشامیدنی ها گرفته تا لبنیات و پروتئین ها، بلافاصله در لحظه افطار مصرف كند، دستگاه گوارش خود را از حالت تعادل خارج می‌سازد و به بیماری های دستگاه گوارش مبتلا خواهد شد، به همین دلیل باید به هنگام سحر، افطار و شام وعده های غذایی به صورت كم حجم و مفید مصرف شود، این در حالی است كه تامین نشدن نیازهای اساسی غذایی، از مقاومت بدن انسان می‌كاهد و آنان را در معرض ابتلا به بیماری‌های گوناگون قرار می‌دهد.
نکاتی برای تغذیه و برنامه غذایی در ماه رمضان
دکتر مسعود کیمیاگر متخصص تغذیه درباره برنامه غذایی منظم ماه رمضان می‌گوید : باید توجه داشت كه در ماه رمضان نسبت به ماه های دیگر باید به میزان حداقل ۳۰ درصد كمتر غذا بخوریم. در اینصورت فواید روزه و قصد اصلی آن محقق شود. غذای ماه رمضان حتما باید در دو وعده افطاری و سحری خورده شود. افطار و شام را نیز باهم در یك وعده غذایی قرار دهید، و به دلیل اینكه افطار خیلی گرسنه‌اید، بهتر است حجم غذایی كه می‌خورید، كاهش دهید. البته این مقدار كاهش برای نوجوانان در حال رشد توصیه نمی‌شود.
روزه داران در هنگام افطار توجه داشته باشید:
روزه داران عزیز حتما روزه خود را با یك غذای مایع ولرم و گرم مانند چای، شیر، آب جوش، سوپ یا آش باز كنید. البته به شرطی كه غلظت آش مانند سوپ بوده و سفت نباشد. بهتر است هنگام افطار جدا از باز كردن روزه با آب سرد، آن هم به مقدار زیاد پرهیز كنید. همچنین از آنجا كه آشامیدن آب بین غذا و به مقدار زیاد موجب رقیق شدن شیره گوارش و اختلال در هضم غذا می‌شود، باید از این موضوع نیز به شدت پرهیز كرد.
نکته ای برای روزه داران جوان و نوجوان
نوجوانان و جوانان هرگز بدون سحری روزه نگیرند و سحر را همانند صبحانه‌ای كامل یا ناهاری متوسط بخورید و برای اینكه در طول روز كمتر احساس تشنگی كنید، حتما در سحری از سبزیجات، كاهو، كلم، گوجه، خیار و نان سبوسدار بیشتر استفاده كنید و در عوض پلو، ماكارونی و مواد نشاسته‌ای كمتری بخورید و حتما میوه را نیز در برنامه غذایی سحر خود بگنجانید.
